Geni Mubal ing Bumi Tegalrejo

Kakang… kakang Prasaja!.. Kakang ing ndalem Tegalrejo kok katon rame. Ana sing nggawa pedhang, tumbak lan malah siap-siap ngunus keris barang. Ana apa ta kakang? Kaya arep geger wae,” Sawitri kang mentas mulih saka pasar bengok-bengok marang bojone kang lagi ngungkal gaman.

“Lho kowe wis teka ta adhi Sawi­tri,” Prasaja nyawang bojone sing kreng­gosan. “Adhi Sawitri, dalem Te­galrejo arep diserang Landa. Ana kabar para serdhadhu arep ngrangket Njeng Pangeran Dipanegara,” ucape Prasaja karo nyawang gamane kang katon lan­dhep mingis-mingis.

“Kosik, njur lupute Njeng Pangeran apa? Panjenengane iku priyayi kang lembah manah, ngajeni marang sapa­dha-padha. Ora mbedakake kawula cilik utawa priyayi luhur, kabeh  di­rengkuh minangka sedulur.”

“Sliramu kelingan apa ora karo pras­tawa pathok kang ditandur ing pe­karangan dalem Tegalrejo. Pathok  iku dipasang dening utusane Patih Danu­reja kanggo gawe dalan sepur. Kanjeng Pangeran Dipanegara dhawuh supaya pathok dijabuti. Ning Njeng Pangeran malah diluputake, dianggep mbalela mring ratu lan ora ngajeni Walanda.”

 “Dadi kumpule para kawula ing dalem Tegalrejo iku arep mbelani Njeng Pangeran? Lha kowe kok isih thenguk-the­nguk neng omah? Kamangka sasu­wene iki uripe awake dhewe kena diarani nunut dalem Tegalrejo, mangan wulu wetu saka pekarangan dalem Tegalrejo. Apa atimu cilik adu arep karo Walanda kang agegaman bedhil? Yen kowe ora wani aku wae  sing mrana kakang, kowe kariya ana ngomah.”

“Aku ki ya arep mrana, dhi. Aku mau nunggu kowe saperlu pamit.”

“Aku melu Kakang!”

“Hus ora kena. Mbebayani. Sebab doh blaine iki mengko bisa campuh pe­rang.”

“Aja nyepelekake wanita kakang. Ala-ala aku biyen tau nyinau ilmu kanuragan marang Kiai Jupri kidul Pasar Gedhe.”

“Yen pancen wis dadi antebing te­kadmu, ayo bebarengan menyang dalem Tegalrejo.”

Kanthi cepet dheweke mlumpat karo mbalangake glathi cilik ngener dhadhane serdhadhu murang tata

Temanten anyar iku banjur gegan­cangan menyang  Tegalrejo. Swasanane tambah rame. Sing kumpul ora mung para kawula ing wilayah Tegalrejo wae, nanginguga saka kampung-kampung liya. Ana kang saka Mlangi, Krapyak, Wo­nokromo, Kotagede lan liya-liyane.

Saya awan kahanane saya panas. Ana kabar menawa Walanda nedya ngrangket Pangeran Dipanegara lan diselong me­nyang tanah sabrang. Para pendherek ora lila. Kabeh padha saeka kapti mbelani sesembahane. Kepara ora wigah-wigih nyorohake ji­wa raga.

“Nedha nrima yen pan­jenengan kabeh duwe ka­rep mbelani aku. Nanging aja gampang kebrongot, sing sabar. Aku arep nulis layang konjuk Kanjeng Sultan supaya Patih Danureja dicopot, merga sasuwene iki dheweke asring gawe dhak-dhakan pasulayan ana Kraton Ngayogyakarta. Kebeneran Paman Pange­ran Mangkubumi rawuh, mengko layangku bakal dak­titipake panjenengane.”